नागपूर जंक्शन रेल्वे स्थानकाचा लवकरच पुनर्विकास होणार आहे. प्रस्तावित पुनर्विकासाचा उद्देश प्रवाशांना जागतिक दर्जाचा प्रवास अनुभव प्रदान करणे आणि स्थानकाच्या आसपासच्या सामाजिक-आर्थिक विकासाला चालना देणे हे आहे. नुकतेच, भारतीय रेल्वेने एका ट्विटमध्ये नमूद केले की, न्यू इंडियाच्या व्हिजनसह नागपूर रेल्वे स्थानकाचे नूतनीकरण केले जाईल.
नागपूर जंक्शन रेल्वे स्टेशन हे भारतीय रेल्वेच्या हावडा-मुंबई, दिल्ली-चेन्नई आणि मुंबई मुख्य मार्गांच्या छेदनबिंदूवर आहे. हे राज्यातील सर्वात व्यस्त स्थानकांपैकी एक आहे आणि ते उपनगरी नसलेले स्थानक म्हणून वर्गीकृत आहे. हे श्रेणी A1 स्थानकांचे आहे आणि भारतीय रेल्वेच्या शीर्ष 100 आरक्षण स्थानकांपैकी एक आहे.
त्यामुळे सध्याच्या परिस्थितीत नागपूर स्थानकावर गर्दीची वेळ सुमारे 7,700 इतकी आहे. परंतु स्थानकाच्या नूतनीकरणानंतर, ते 9,700 प्रवाशांना सामावून घेऊ शकते. त्याचप्रमाणे, पूर्व बाजूची इमारत सध्याच्या 1,100 चौरस मीटरवरून 29,300 चौरस मीटरपर्यंत वाढेल आणि पश्चिम बाजूची स्टेशन इमारत 7,146 चौरस मीटरवरून 25,000 चौरस मीटरपर्यंत वाढेल.
रेल्वे लँड डेव्हलपमेंट अथॉरिटी (RLDA) च्या अधिकार्‍यांच्या मते, पश्चिमेकडील कार पार्किंगची क्षमता 100 वरून 2,125 पर्यंत वाढेल. पूर्वेकडे, जेथे पार्किंग उपलब्ध नाही, तेथे 1,000 ऑटो-रिक्षा आणि 1,200 दुचाकींसह 160 कार पार्क केल्या जाऊ शकतात. यात ग्रीन बिल्डिंगचे प्रमाणपत्र असेल आणि त्यात सोलर पॅनेल आणि रेनवॉटर हार्वेस्टिंग अशी विविध वैशिष्ट्ये असतील.
“आम्ही 30 लिफ्ट्स आणि 26 एस्केलेटर आणि दोन सहा मीटर रुंद फूट ओव्हर ब्रिजही प्रस्तावित केले आहेत. याशिवाय, स्टेशनमध्ये ग्रीन बिल्डिंग प्रमाणपत्र, सौर पॅनेल, रेन वॉटर हार्वेस्टिंग आणि घनकचरा व्यवस्थापन, इतर ऑन-साइट पृथक्करण असेल,” ते पुढे म्हणाले. फायनान्शिअल एक्सप्रेसने दिलेल्या वृत्तानुसार, 11 जून रोजी, रेल्वे जमीन विकास प्राधिकरणाने (RLDA) आधुनिकीकरणासाठी बोली जाहीर केली. 20 जून रोजी प्री-बिड बैठक झाली आणि त्यात अनेक ईपीसी कंत्राटदार आणि बांधकाम व्यावसायिक उपस्थित होते. बोली लावण्याची अंतिम मुदत 28 जुलै आहे. या प्रकल्पाची अंदाजे किंमत 536 कोटी रुपये आहे. हा प्रकल्प ईपीसी (अभियांत्रिकी, खरेदी आणि बांधकाम) मॉडेलमध्ये विकसित केला जाईल.
“पूर्व आणि पश्चिमेकडील निर्गमन हॉलला जोडणारा रूफ प्लाझा, सर्व निर्गमन प्रवाशांसाठी एक समान प्रतीक्षालय असणारा एक रूफ प्लाझा प्लॅटफॉर्मच्या वर बांधला जाईल, ज्यामुळे प्रवाशांची हालचाल सुलभ होईल, रेल्वे स्टेशन, मेट्रो यांना जोडणाऱ्या स्काय वॉकच्या माध्यमातून मल्टी-मॉडेल इंटिग्रेशन केले जाईल. स्टेशन आणि बहु-स्तरीय कार पार्किंग,” डुडेजा म्हणाले. RLDA ही सार्वजनिक महामंडळ आहे जी रेल्वेच्या जमिनीच्या विकासात विशेष आहे. त्याच्या विकास आराखड्याचा एक भाग म्हणून, चार मुख्य कार्ये आहेत: व्यावसायिक भाडेपट्टीवर जागा, वसाहती आणि रेल्वे स्थानकांचे आधुनिकीकरण आणि मल्टीफंक्शनल कॉम्प्लेक्स.
RLDA चे उपाध्यक्ष वेद प्रकाश दुडेजा म्हणाले, “भारतीय रेल्वेच्या प्रवाशांना जागतिक दर्जाचा अनुभव देण्याच्या पंतप्रधान नरेंद्र मोदी यांच्या संकल्पनेनुसार नागपूर स्टेशनचे अपग्रेडेशन होईल. स्टेशनची रचना ग्रीन बिल्डिंग म्हणून केली जाईल, विशेषत: दिव्यांगांसाठी (शारीरिकदृष्ट्या विकलांग व्यक्ती) सुविधा उपलब्ध करून दिल्या जातील आणि नागपूर आणि आसपासच्या सामाजिक-आर्थिक पायाभूत सुविधांना चालना देईल. “
त्यांनी असेही जोडले की श्रेणीसुधारित करण्याचा मुख्य उद्देश प्रवाशांना सर्वोत्कृष्ट सुविधा प्रदान करणे आणि प्रवासाचा अनुभव वाढवणे आहे. निवडलेल्या बोलीदाराच्या कामाच्या व्याप्तीमध्ये नागरी कामांचे तपशीलवार डिझाइन आणि बांधकाम आणि स्टेशन इमारतीसाठी मेकॅनिकल इलेक्ट्रिकल आणि प्लंबिंग (MEP) कामांचा समावेश असेल.
